Gezwollen vulva

Een enkele keer wordt in de praktijk een fretje aangeboden die wel gesteriliseerd is (zou zijn) maar nu een gezwollen vulva heeft.

Het lijkt mij nuttig om de twee belangrijkste oorzaken en de behandeling ervan op een rijtje te zetten.

Als een vrouwelijk fretje na sterilisatie op latere leeftijd weer een zwelling krijgt van de vulva kan dat betekenen:

Castratie

Het fretje is niet goed gesteriliseerd. Eigenlijk heet het “gecastreerd” waarbij de eierstokken worden weggehaald, sterilisatie zou betekenen dat de eileiders onderbonden worden zoals bij de mens. De hormonale invloed blijft dan bestaan. Een stukje eierstok kan achtergebleven zijn, los in de buik terecht zijn gekomen of er is elders op de baarmoeder nog eierstokweefsel aktief.

Meestal wordt het fretje in het voorjaar volgend op het jaar van castratie weer opnieuw loops. Soms echter duurt het langer (jaren) voordat een loopsheid bij de eigenaar opvalt. Meestal zijn er dan ook andere symptomen van aktieve hormonen, zoals een toegenomen typische frettengeur en agressief gedrag naar kooigenoten toe. (slepen). Als het restant eirstok al langer aanwezig is is deze soms als een knobbel in de buikholte voelbaar. Dit eierstokweefsel gaat nl. een tumorachtig aspect aannemen. Er ontstaat een woekering en er vormt zich een zgn. granuloom (zie foto). Het fretje voelt zich echt niet lekker, vermagert en wordt soms kaal.

Bij langer voortduren van deze situatie kan ook beenmergdepressie optreden: het fretje ontwikkelt bloedarmoede en het aantal afweercellen neemt af. Meestal echter zijn de gezwollen vulva en een toegenomen geur de enigste symptomen.

Bijniertumor

Dezelfde verschijnselen kunnen ook optreden bij een bijniertumor. Onder invoed van een voortdurende stimulatie van hormonen uit de hypophyse (een hormoonklier in de hersenen) kunnen de daarvoor gevoelige cellen in de bijnier geslachtshormonen gaan produceren De vrouwelijk dieren kunnen loopsheidverschijnselen vertonen en de mannen gaan sterker ruiken, slepen met soortgenoten of plasproblemen ontwikkelen door de vergrote prostaat.

Echter meestal (in 90% van de gevallen) ontstaat er als eerste symptoom eem symmetrische kaalheid op de rug beginnende bij de staartbasis. Ook een jeuk is een vaak voorkomend symptoom.Vaak zie je dat de huid ook iets dunner wordt en er makkelijk kleine rimpeltjes in te duwen is. Eigenaren die al eerder een fretje met een bijniertumor hebben gehad herkennen hieraan vaak het ziektebeeld.

Het fretje met de gezwollen vulva is altijd even flink puzzelen. De behandeling van de oorzaken is heel verschillend en daarom is de juiste diagnose belangrijk.

Een restant eierstok moet met redelijke spoed operatief verwijderd worden omdat vooral de beenmergdepressie een direkt gevaar vormt voor de gezondheid van het fretje. Het granuloom kan ook zeer grote vormen aannemen en zich gedragen als een echte tumor in de buik.

Een bijniertumor is een zich langzaam ontwikkelend probleem (soms in 1 a 2 jaar) dat niet direkt de gezondheid bedreigt (behalve als de tumor kwaadaardig is, in 10 % van de gevallen). Het fretje kan wel kaal zijn en in gewicht afgenomen, maar is verder wel vrolijk en eet normaal.

Een echo geeft deinitief uitsluitsel over de oorzaak van het opnieuw loops worden van de fret maar in de praktijk is de differentiatie ook mogelijk door een goede anamnese (vraagstelling) af te nemen, bv vragen naar de leeftijd, gewichtsveranderingen, gedrag tov andere fretten, duur van de symptomen, etc. Daarnaast geeft een uitgebreid lichamelijk onderzoek veel informatie. (een bobbel in de buik te voelen, waar zit deze dan,huidveranderingen beoordelen, evt aanvullend bloedonderzoek, etc)

Een bijniertumor kan goed behandeld worden met een hormoon implantaat die 1 a 2 jaar werkzaam is. Deze wordt met een naald onder de huid ingebracht.

Kortom een gezwollen vulva van een gecastreerd fretje is abnormaal en een bezoek aan een in fretten gespecialiseerde dierenarts is noodzakelijk!